هم‌زمان با بحث‌های فزاینده پیرامون پتانسیل هوش مصنوعی مولد (Generative AI) در ایجاد فرصت‌های شغلی و اقتصادی نوین، و در مقابل، نگرانی‌ها از کاهش گسترده مشاغل (Massive Job Displacement)، شرکت آنتروپیک (Anthropic) ابتکار جدیدی را با عنوان برنامه آینده‌نگری اقتصادی (Economic Futures Program) راه‌اندازی کرده است. این اقدام با هدف حمایت از پژوهش‌های مرتبط با تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و اقتصاد جهانی و همچنین توسعه پیشنهادهای سیاست‌گذاری (Policy Proposals) برای آمادگی در برابر تحولات آتی صورت گرفته است.
به گفته سارا هِک، مدیر برنامه‌های سیاست‌گذاری و شراکت‌های آنتروپیک، در حال حاضر پرسش‌های کلیدی پیرامون پیامدهای اقتصادی هوش مصنوعی (هم مثبت و هم منفی) در کانون توجه قرار دارد. وی تأکید کرد که بسیار حیاتی است این گفتگوها بر شواهد واقعی (Empirical Evidence) استوار باشند و از پیش‌فرض‌ها یا نتیجه‌گیری‌های از پیش تعیین‌شده پرهیز شود.
در همین راستا، داریو آمودئی، مدیرعامل آنتروپیک، در ماه مه پیش‌بینی کرده بود که هوش مصنوعی ممکن است نیمی از مشاغل دفتری سطح ابتدایی (Entry-level Office Jobs) را از بین ببرد و نرخ بیکاری (Unemployment Rate) را طی یک تا پنج سال آینده به ۲۰ درصد برساند.
هِک در پاسخ به این پرسش که آیا هدف اصلی “برنامه آینده‌نگری اقتصادی” کاهش بیکاری ناشی از هوش مصنوعی است، با احتیاط عنوان کرد که تغییرات ناشی از این فناوری می‌توانند هم مثبت و هم منفی باشند. او تأکید کرد که هدف اصلی، درک واقع‌گرایانه از تحولات است. به اعتقاد وی، اگر کاهش مشاغل در حال وقوع باشد، باید جمعی از اندیشمندان به منظور بحث و بررسی راهکارهای مقابله (Mitigation Strategies) گرد هم آیند. در مقابل، در صورت مشاهده رشد چشمگیر تولید ناخالص داخلی (Significant GDP Growth)، لازم است سیاست‌گذاران برای مدیریت بهینه (Optimal Management) این رشد تصمیم‌گیری کنند. او نتیجه گرفت که هیچ‌یک از این سناریوها پاسخی یکتا و از پیش تعیین‌شده نخواهد داشت.
محورهای اصلی برنامه آینده‌نگری اقتصادی و تفاوت رویکردها
برنامه جدید آنتروپیک بر پایه شاخص اقتصادی آنتروپیک (Anthropic Economic Index) بنا شده است که در فوریه راه‌اندازی شد. این شاخص داده‌های تجمیع‌شده و ناشناس (Aggregated and Anonymized Data) را به صورت متن‌باز (Open-Source) برای تحلیل تأثیرات هوش مصنوعی بر بازار کار و اقتصاد منتشر می‌کند؛ رویکردی که در تضاد با بسیاری از رقبا است که چنین داده‌هایی را در انحصار خود نگه می‌دارند.
برنامه آینده‌نگری اقتصادی آنتروپیک سه حوزه اصلی را دنبال می‌کند:
- اعطای کمک‌هزینه به پژوهشگران (Grants to Researchers): این کمک‌هزینه‌ها به محققانی اعطا می‌شود که بر تأثیر هوش مصنوعی بر کار، بهره‌وری و خلق ارزش مطالعه می‌کنند.
- ایجاد بستر برای تدوین و ارزیابی سیاست‌ها (Policy Development and Evaluation Platforms): این پلتفرم‌ها به منظور تدوین و ارزیابی سیاست‌هایی برای آمادگی در برابر پیامدهای اقتصادی هوش مصنوعی ایجاد می‌شوند.
- توسعه مجموعه‌داده‌ها (Dataset Development): هدف از این کار، توسعه مجموعه‌داده‌هایی برای پایش و رصد کاربردها و اثرات اقتصادی این فناوری است.
آنتروپیک آغاز این برنامه را با اقدامات مشخصی همراه کرده است، از جمله انتشار فراخوان برای اعطای کمک‌هزینه‌های سریع (Rapid Grants) تا سقف ۵۰ هزار دلار. این کمک‌هزینه‌ها از پژوهش‌های تجربی (Empirical Research) در زمینه اثرات اقتصادی هوش مصنوعی و همچنین تدوین پیشنهادهای سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد برای ارائه در سمپوزیوم‌های پاییزی (Fall Symposia) این شرکت در واشنگتن و اروپا حمایت می‌کنند.
همچنین، آنتروپیک به دنبال همکاری با مؤسسات تحقیقاتی مستقل (Independent Research Institutions) است و به این نهادها، دسترسی به اعتبار API مدل کلود (Claude API Credits) و سایر منابع پژوهشی را ارائه خواهد داد. هک توضیح داد که آنتروپیک به دنبال افراد، دانشگاهیان یا گروه‌هایی است که بتوانند در مدت زمان کوتاه، داده‌هایی با کیفیت بالا (High-Quality Data) تولید کنند. پروژه‌های مورد حمایت باید در کمتر از شش ماه تکمیل شوند و لزوماً نیازی به انتشار به صورت مقالات داوری‌شده علمی ندارند.
برای سمپوزیوم‌ها نیز آنتروپیک خواهان دریافت پیشنهادهای سیاستی (Policy Proposals) از طیف متنوعی از دیدگاه‌ها و حوزه‌های فکری است. به گفته هک، این سیاست‌ها تنها به حوزه اشتغال محدود نمی‌شوند، بلکه شامل فرایندهای انتقالی (Transition Processes)، نحوه شکل‌گیری جریان‌های کاری جدید، چگونگی ظهور مشاغل تازه، و تعیین مهارت‌های ارزشمند و مهارت‌هایی که دیگر چنین نیستند، می‌شود. هک همچنین به تمایل شرکت برای بررسی تأثیر هوش مصنوعی بر سیاست مالی (Impact of AI on Fiscal Policy)، مانند پیامدهای آن بر نظام مالیاتی در صورت دگرگونی درک بنگاه‌ها از خلق ارزش، اشاره کرد. وی تأکید کرد که هدف، گسترش افق پژوهش‌ها (Broadening the Research Horizon) فراتر از صرفاً نیروی کار است.
مقایسه با رویکرد رقبا و روند کلی در شرکت‌های فناوری
در مقابل رویکرد آنتروپیک، رقیب آن، اوپن‌ای‌آی (OpenAI)، در ژانویه سندی موسوم به نقشه راه اقتصادی (Economic Roadmap) منتشر کرد که بیشتر بر ترویج استفاده عمومی از ابزارهای هوش مصنوعی (Widespread AI Tool Adoption)، ایجاد زیرساخت‌های مستحکم (Robust Infrastructure) برای این فناوری، و ایجاد “مناطق اقتصادی ویژه هوش مصنوعی” (AI Economic Zones) برای تسهیل مقررات‌گذاری و جذب سرمایه‌گذاری تمرکز دارد.
اگرچه پروژه استارگیت (Stargate) اوپن‌ای‌آی با هدف ساخت مراکز داده در ایالات متحده (با همکاری اوراکل و سافت‌بانک) هزاران شغل در بخش ساخت‌وساز ایجاد می‌کند، اما سند نقشه راه اقتصادی این شرکت مستقیماً به مسأله بیکاری ناشی از هوش مصنوعی (AI-driven Unemployment) نمی‌پردازد. با این حال، در آن نقشه راه، چارچوب‌هایی برای نقش دولت (Government’s Role) در آموزش زنجیره تأمین نیروی کار، ارتقای سواد هوش مصنوعی، حمایت از برنامه‌های آموزش منطقه‌ای، و گسترش دسترسی دانشگاه‌های دولتی به منابع محاسباتی برای پرورش نیروهای بومی متخصص در این حوزه پیشنهاد شده است.
برنامه آنتروپیک برای بررسی اثرات اقتصادی هوش مصنوعی را می‌توان بخشی از یک روند آرام اما رو به رشد (Slow but Growing Trend) در میان شرکت‌های فناوری دانست که تلاش می‌کنند خود را به عنوان بخشی از راه‌حل اختلالاتی (Disruptions) که در حال ایجاد آن هستند، معرفی کنند. این رویکرد می‌تواند ناشی از دغدغه‌های اخلاقی (Ethical Concerns)، تمایل به حفظ اعتبار (Maintaining Reputation)، یا ترکیبی از هر دو باشد. برای مثال، شرکت حمل‌ونقل لیفت (Lyft) نیز اخیراً بستری برای دریافت بازخورد از رانندگان انسانی (Feedback from Human Drivers) ایجاد کرده است؛ اقدامی که هم‌زمان با آغاز فرآیند ادغام تاکسی‌های خودران (Integration of Autonomous Vehicles) در پلتفرم این شرکت انجام شده است.
این تحولات نشان می‌دهد که شرکت‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی، فراتر از توسعه صرف فناوری، به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی (Socio-Economic Implications) آن نیز توجه فزاینده‌ای نشان می‌دهند. این رویکرد، در نهایت، می‌تواند به توسعه راهکارهای جامع‌تر و پایدارتر برای مواجهه با دوران جدید هوش مصنوعی منجر شود.
نظر شما در مورد رویکرد آنتروپیک و سایر شرکت‌های فناوری در قبال تأثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد و اشتغال چیست؟ آیا فکر می‌کنید این برنامه‌ها می‌توانند به راه‌حل‌های عملی برای چالش‌های پیش رو منجر شوند؟